Ωστόσο, πίσω από τον ρόλο αυτό, υπάρχει πάντα μια γυναίκα με ταυτότητα, επιθυμίες, φόβους και όρια και αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι κάτι το μεμπτό ή κατακριτέο.

Η γυναίκα πριν τη μητρότητα

Πολλές γυναίκες μεγαλώνουν με την προσδοκία ότι η μητρότητα είναι το φυσικό επόμενο βήμα. Ωστόσο, η απόφαση για το αν και πότε θα γίνουν μητέρες, συνοδεύεται από έντονους εσωτερικούς διαλόγους και κοινωνικές πιέσεις. Έρευνες δείχνουν ότι η «προσδοκία της μητρότητας» επηρεάζεται έντονα από κοινωνικά στερεότυπα, τα οποία μπορεί να δημιουργούν ενοχή ή αίσθηση ανεπάρκειας όταν η επιθυμία αυτή δεν είναι παρούσα. Άλλωστε, καμία γυναίκα δεν είναι γενετικά «προκαθορισμένη» να γίνει μητέρα. Υπάρχουν, βέβαια, βιολογικοί και ορμονικοί μηχανισμοί που διευκολύνουν τη μετάβαση, αλλά η μητρότητα είναι μια δυναμική εμπειρία που χτίζεται, με βάση τη σωματική επαφή, τον χρόνο, την υποστήριξη και τη σύνδεση – όχι την προδιάθεση.

Κατά τη μητρότητα: Ανάγκη για φροντίδα, αλλά και απώλεια εαυτού

Η μητρική συμπεριφορά δεν είναι έμφυτη με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις γυναίκες. Σε μεγάλο βαθμό ενεργοποιείται μέσω ορμονικών και νευροβιολογικών μηχανισμών κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό.
Η ωκυτοκίνη, που εκκρίνεται σε υψηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια του τοκετού και του θηλασμού, συμβάλλει στην ενίσχυση του δεσμού μητέρας-βρέφους, αλλά και στη μείωση του άγχους. Η προλακτίνη, δε ρυθμίζει μόνο τον θηλασμό, αλλά σχετίζεται και με αυξημένη συμπεριφορά φροντίδας. Επίσης, ο εγκέφαλος της μητέρας παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα σε περιοχές όπως ο υποθάλαμος και η αμυγδαλή, όταν η μητέρα βλέπει ή ακούει το μωρό της και μέσω της διαδικασίας αυτής αυξάνεται η προδιάθεση για προστασία και φροντίδα του βρέφους.
Ωστόσο, μετά τον τοκετό, πολλές γυναίκες βιώνουν την εμπειρία της «διάλυσης της παλιάς ταυτότητας». Πρόκειται για μια περίοδο προσαρμογής παρόμοια με την εφηβεία, η οποία συνοδεύεται από έντονα συναισθήματα, σωματικές αλλαγές και αλλαγές ρόλων. Είναι τότε που η γυναίκα καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην αφοσίωση στο παιδί και στην ανάγκη για διατήρηση της προσωπικής της ταυτότητας  ως σύντροφος, εργαζόμενη, ως άτομο που αναζητά τη δημιουργικότητα αλλά και τη διασκέδαση.

Η γυναίκα μετά τη μητρότητα

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και η εξάρτησή τους μειώνεται, πολλές μητέρες επαναπροσδιορίζουν τη ζωή τους. Συχνά, αναδύεται το ερώτημα: «Ποια είμαι, πέρα από μητέρα;» Η φάση αυτή μπορεί να συνοδεύεται από αναστοχασμό, νέα σχέδια, επιστροφή σε ξεχασμένες επιθυμίες. Φαίνεται πως η φάση της «μετά-μητρότητας» συνδέεται με την ενδυνάμωση της γυναικείας ταυτότητας, εφόσον υπάρχει υποστήριξη και εσωτερική διάθεση για αυτογνωσία.

Συμπερασματικά, η μητρότητα αποτελεί έναν δυναμικό ρόλο και όχι μια στατική ταυτότητα. Οι μητέρες δικαιούνται χώρο για να εκφράζουν τα συναισθήματά  τους ελεύθερα, χωρίς ενοχή ή πίεση προκειμένου να ανταποκρίνονται σε εξιδανικευμένες εικόνες. Η ψυχική υγεία των μητέρων ενισχύεται όταν αναγνωρίζεται η ανθρώπινή τους διάσταση και τους δίνεται η δυνατότητα να συνεχίσουν να εξελίσσονται ως πρόσωπα.
Η ισορροπία μεταξύ μητρότητας και προσωπικής ταυτότητας δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Και επειδή κάθε άλλο παρά εύκολο είναι να είσαι μητέρα, μην ξεχνάς να χαρίζεις καθημερινά στη δική σου μαμά το πιο φωτεινό σου χαμόγελο και την πιο τρυφερή σου αγκαλιά! Κι αν δεν την έχεις πια κοντά σου, κοίτα στον καθρέφτη…θα τη δεις να σου χαμογελά, γιατί πάντα θα ζει μέσα από σένα…

Tags: Ημέρα της Μητέρας, Άγχος